ترسیم تیر در رویت – از مبتدی تا پیشرفته
دستور Beam در رویت یکی از ابزارهای اصلی برای مدلسازی المانهای سازهای افقی مانند تیرها است که نقش کلیدی در مدلسازی سازهها دارد. با استفاده از این دستور، کاربران میتوانند تیرهای فولادی، بتنی یا چوبی را در پلانها و نماهای مختلف ایجاد کرده و آنها را به عناصر دیگر سازه مانند ستونها و دیوارها متصل کنند. Beam نه تنها در تعیین شکل و موقعیت تیرها موثر است، بلکه امکان کنترل دقیق پارامترهایی همچون طول، ارتفاع و اتصال به ستونها و دیوارها را فراهم میکند. این دستور از جمله ابزارهای حیاتی برای مدلسازی اطلاعات ساختمان (BIM) محسوب میشود، که به طراحان کمک میکند تا به صورت دقیقتر و هوشمندتر سازهها را شبیهسازی و طراحی نمایند.
آنچه در این مقاله میخوانید
مراحل ترسیم Beam در رویت
برای ترسیم المان Beam در رویت، مراحل زیر را دنبال کنید:
- انتخاب دستور Beam: ابتدا به سربرگ Structure بروید و از قسمت Structure Panel، گزینه Beam را انتخاب کنید. این دستور امکان ترسیم تیرهای سازهای را فراهم میکند.
- انتخاب نوع تیر (Type Selection): قبل از شروع ترسیم، از طریق پنجره Properties، نوع تیری که قصد دارید ترسیم کنید (مثلاً تیر فولادی، بتنی یا چوبی) را از منوی Type Selector انتخاب کنید. اگر نوع خاصی را نیاز دارید، میتوانید از طریق گزینه Load Family، نوع جدیدی را به پروژه وارد کنید.
- تنظیم سطح مبنا (Work Plane): رویت به صورت پیشفرض تیرها را بر روی سطح کاری (Level) فعال ترسیم میکند. میتوانید سطح مورد نظر را از منوی Option Bar تنظیم کنید، مثلاً یکی از سطوح طبقات یا هر سطح دیگری که برای ترسیم تیر مناسب را در بخش Placement Plane تنظیم کنید.
- تنظیم کاربرد تیر (Structural Usage) : حال با استفاده از منوی این بخش در قسمت Option Bar کاربرد تیر را نیز مشخص کنید.
- فعال کردن 3D Snapping: با فعال کردن این گزینه انتخاب نقاط در مکان های تعریف شدهدر تنظیمات این بخش آسانتر خواهد بود.
- ترسیم تیر (Beam Drawing): حالا با کلیک روی نقاطی که قصد دارید تیر را ترسیم کنید (معمولاً بین دو ستون یا دیوار)، تیر مورد نظر را رسم کنید. میتوانید از نماهای مختلف مانند پلان، نما یا مقطع برای ترسیم دقیقتر استفاده کنید. همچنین با کلیک بر روی نقاط اتصال، تیر به المانهای سازهای مانند ستونها متصل میشود.
- تنظیم ارتفاع : پس از ترسیم، میتوانید موقعیت تیر را از طریق گزینههای موجود در پنجره Properties تنظیم کنید.
- پایان ترسیم: پس از تکمیل ترسیم، بر روی دکمه Modify کلیک کنید تا از دستور خارج شوید.
ترسیم تیر خمیده در رویت
ترسیم تیر خمیده در نرمافزار رویت یک فرایند ساده و موثر است که به طراحی انعطافپذیر و زیبا کمک میکند. در ادامه، مراحل ترسیم تیر خمیده را به تفکیک توضیح میدهم:
مراحل ترسیم تیر خمیده در رویت
- انتخاب نوع تیر:
از نوار ابزار بالای صفحه، بر روی گزینه “Structure” کلیک کنید.
سپس از زیرمنوها، گزینه “Beam” را انتخاب کنید. مطمئن شوید که نوع تیر بتنی یا فولادی انتخاب شدهباشد. - تنظیمات تیر:
در منوی Properties (خصوصیات) که در سمت چپ صفحه ظاهر میشود، نوع تیر و مشخصات آن را انتخاب کنید. این اطلاعات شامل عرض، ارتفاع، و مصالح سازهای میشود. - انتخاب صفحه کار (Work Plane): قبل از ترسیم تیر، اطمینان حاصل کنید که صفحه کار (Work Plane) به درستی تنظیم شدهاست. با کلیک بر روی “Set” در نوار ابزار، صفحه کار مورد نظر را انتخاب کنید.
- انتخاب نقطه شروع: بر روی صفحه کار، جایی که میخواهید تیر را شروع کنید، کلیک کنید. این نقطه معمولاً آغاز تیر خمیده است.
- ترسیم تیر خمیده:
به جای کشیدن تیر به صورت خطی، از گزینه “Arc” در نوار ابزار استفادهکنید. این گزینه به شما امکان میدهد تا تیر را به صورت خمیده ترسیم کنید.
با کلیک بر روی نقطه شروع، و سپس با کشیدن ماوس به سمت نقطه انتهایی، یک قوس ترسیم کنید. میتوانید با تغییر موقعیت ماوس، شکل و شعاع قوس را تنظیم کنید. - تایید ترسیم: پس از پایان ترسیم، با کلیک بر روی نقطه انتهایی، تیر خمیدهرسم شده را تایید کنید. تیر باید به صورت خمیده در نمای 2D و 3D نمایش دادهشود.
- تنظیمات نهایی: پس از رسم تیر، میتوانید با استفاده از منوی Properties، ویژگیهای تیر خمیده را مانند ارتفاع، عرض، و مصالح سازهای اصلاح کنید.
منوی Type دستور Beam (برای تیر فولادی)
در رویت، ویژگیهای نوع (Type Properties) تیرهای فولادی شامل مجموعهای از پارامترها و اطلاعات فنی است که با توجه به خانوادهتیر انتخاب شده هنگام نصب تنظیم میشوند. این ویژگیها به دو دسته اصلی تقسیم میشوند: ویژگیهای ساختاری و ویژگیهای هویتی.
Structural (ویژگیهای ساختاری):
- A (Section Area): مساحت مقطع تیر.
- W (Nominal Weight): وزن اسمی تیر.
- bf (Flange Width): عرض بال تیر.
- d (Actual Depth of Section): عمق واقعی مقطع تیر.
- k (k Distance): فاصله k که معمولاً فاصلهای از سطح بال تیر تا تقاطع بال و جان است.
- k2 (k2 Distance): فاصله k2 که یک مقدار فقط خواندنی است.
- tf (Flange Thickness): ضخامت بال تیر.
- tw (Web Thickness): ضخامت جان تیر.
Identity Data (ویژگیهای هویتی):
- Assembly Code: کد مونتاژ انتخاب شدهاز یک لیست سلسلهمراتبی (معمولاً کدهای Uniformat).
- Keynote: یادداشت مربوط به تیر. میتوان این مقدار را ویرایش کرد یا اضافه نمود.
- Model: شماره داخلی سازنده تیر.
- Manufacturer: نام تولیدکننده شکل تیر.
- Type Comments: فیلدی برای وارد کردن نظرات کلی درباره نوع تیر که میتوان آن را در جداول (Schedules) نیز وارد کرد.
- URL: پیوند به صفحهای از وب که ممکن است اطلاعاتی خاص درباره نوع تیر داشته باشد.
- Description: توضیح درباره تیر.
- Assembly Description: توضیح مربوط به مونتاژ بر اساس کد مونتاژ انتخاب شده(مقداری فقط خواندنی).
- Type Mark: شمارهای که نوع تیر را مشخص میکند. این مقدار باید در پروژه منحصربهفرد باشد.
- Cost: قیمت تیر.
- OmniClass Number: شمارهای از جدول 23 سیستم طبقهبندی OmniClass که خانواده تیر را دستهبندی میکند.
- OmniClass Title: عنوانی از جدول 23 OmniClass که نام خانواده تیر را دستهبندی میکند.
این ویژگیها به مهندسان امکان میدهد تا اطلاعات دقیق و جامع درباره تیرهای سازهای داشته باشند و آنها را در مدلسازی اطلاعات ساختمان (BIM) به کار گیرند.
منوی Instance دستور Beam (برای تیر فولادی)
در نرمافزار رویت، گزینههای منوی Instance برای دستور Beam هر یک نقش خاصی در تنظیم ویژگیها و پارامترهای تیر دارند. در ادامه، توضیحات کامل هر بخش ارائهشدهاست:
Constraints (محدودیتها)
- Reference Level (سطح مرجع): این گزینه سطح مرجعی را که تیر باید در آن قرار گیرد مشخص میکند. معمولاً به تراز طبقهای که تیر باید در آن قرار داشته باشد، اشاره دارد.
- Work Plane (صفحه کاری): صفحه کاری تعیین میکند که تیر در کدام صفحه یا سطح کاری قرار گیرد. با استفاده از این گزینه، میتوان تیری را روی یک صفحه کار دلخواه رسم کرد.
- Start Level Offset (فاصله افقی از شروع سطح): این پارامتر فاصله بین نقطه شروع تیر و سطح مرجع یا صفحه کاری را تعیین میکند.
- End Level Offset (فاصله افقی از پایان سطح): مشابه پارامتر بالا، اما برای فاصله انتهای تیر از سطح مرجع یا صفحه کاری استفاده میشود.
- Orientation (جهتگیری): جهتگیری تیر را مشخص میکند. این پارامتر میتواند مشخص کند که تیر به صورت عمودی یا افقی و در چه زاویهای قرار گیرد.
- Cross-Section Rotation (چرخش مقطع): این پارامتر زاویه چرخش مقطع تیر را حول محور طولی آن تعیین میکند. مثلاً میتوانید یک مقطع را در زاویه دلخواه بچرخانید.
Geometric Position (موقعیت هندسی)
- Start Extension (افزایش طول شروع): این پارامتر مقدار افزایش طول تیر از نقطه شروع آن را تعیین میکند. معمولاً برای طولانیتر کردن بخش ابتدایی تیر استفاده میشود.
- End Extension (افزایش طول پایان): مقدار افزایش طول تیر از نقطه انتهایی آن را تعیین میکند.
- yz Justification: محل قرارگیری تیر نسبت به محورهای Y و Z در صفحه XY را تنظیم میکند.
- y Justification: تنظیم موقعیت تیر نسبت به محور Y را کنترل میکند.
- y Offset Value: فاصله انحراف تیر نسبت به محور Y را مشخص میکند.
- z Justification: تنظیم محل قرارگیری تیر نسبت به محور Z را کنترل میکند.
- z Offset Value: فاصله انحراف تیر نسبت به محور Z را مشخص میکند.
Materials and Finishes (مصالح و پایانها)
- Structural Material (مصالح سازهای): نوع مصالحی که برای ساخت تیر استفاده میشود. این گزینه تعیینکننده جنس و ویژگیهای مصالح تیر است.
Structural (سازهای)
- Stick Symbol Location (موقعیت نماد تیر): محل قرارگیری نماد تیر (مانند مرکز یا بالا و پایین تیر) را تعیین میکند. گزینهها شامل:
Center of Geometry (مرکز هندسی)
Top of Geometry (بالای هندسی)
Bottom of Geometry (پایین هندسی)
Location Line (خط موقعیت)
- Start Connection (اتصال شروع): نوع اتصال در نقطه ابتدایی تیر را تعیین میکند. گزینهها شامل:
None (بدون اتصال)
Cantilever Moment (اتصال طرهای)
Moment Frame (اتصال قاب خمشی)
- End Connection (اتصال انتها): مشابه با Start Connection، اما برای نقطه انتهایی تیر.
- Cut Length (طول برش): طول فیزیکی تیر را نشان میدهد، اما فقط به صورت خواندنی (read-only) است.
- Structural Usage (استفاده سازهای): نوع استفاده تیر را مشخص میکند. گزینهها شامل:
Girder (تیر اصلی)
Horizontal Bracing (مهاربند افقی)
Joist (تیرچه)
Other (سایر موارد)
Purlin (پرلین)
- Camber Size (اندازه خم): اندازه خم تیر را مشخص میکند.
- Number of studs (تعداد گیرهها): تعداد گیرههای موجود روی تیر را تعیین میکند.
- Enable Analytical Model (فعالسازی مدل تحلیلی): با انتخاب این گزینه، تیر به عنوان یک عنصر سازهای در مدل تحلیلی در نظر گرفتهمیشود.
Dimensions (ابعاد)
- Length (طول): طول تحلیلی تیر را نشان میدهد که فقط به صورت خواندنی است.
- Volume (حجم): حجم تیر انتخاب شدهرا نشان میدهد.
- Elevation at Top (ارتفاع در بالا): ارتفاع بالای تیر را نسبت به سطح مرجع مشخص میکند.
- Elevation at Bottom (ارتفاع در پایین): ارتفاع پایین تیر را نسبت به سطح مرجع نشان میدهد.
Identity Data (دادههای هویتی)
- Image (تصویر): تصویری که برای تیر تعیین شدهاست.
- Comments (توضیحات): توضیحاتی که کاربر برای تیر وارد کرده است.
- Mark (نشانه): برچسبی که به تیر اختصاص دادهشدهو باید منحصر به فرد باشد.
Phasing (فازبندی)
- Phase Created (فاز ایجاد): فاز زمانی که تیر در آن ایجاد شدهاست.
- Phase Demolished (فاز تخریب): فاز زمانی که تیر در آن تخریب میشود.
منوی Type برای تیر بتنی
در نرمافزار رویت، منوی Type برای تیر بتنی شامل گزینههای متعددی است که هر کدام نقش خاصی در تعریف و مشخصات تیر دارند. در ادامه، توضیحات مربوط به هر یک از این گزینهها ارائه میشود:
Structural
- Section Shape (شکل مقطع): این گزینه نوع و شکل مقطع تیر را تعیین میکند و به صورت Read Only میباشد.
Dimension
- b (عرض): عرض مقطع تیر را مشخص میکند. این مقدار معمولاً بر حسب میلیمتر (mm) بیان میشود و نشاندهنده فاصله افقی بین دو لبه مقطع است.
- h (ارتفاع): ارتفاع مقطع تیر را تعیین میکند. این نیز بر حسب میلیمتر بیان میشود و نشاندهنده فاصله عمودی بین لبه بالا و لبه پایین مقطع است.
Identity Data بخش اول
- Assembly Code (کد مجموعه): کدی است که برای شناسایی تیر در یک مجموعه یا پروژه خاص استفاده میشود.
- Type Image (تصویر نوع): یک تصویر یا نمای گرافیکی از نوع تیر که به تشخیص و انتخاب آن کمک میکند.
- Keynote (نشان کلیدی): یک شناسه یا برچسب که به ویژه در نقشهها و اسناد استفاده میشود تا تیر مشخصی را شناسایی کند.
- Model (مدل): اطلاعات مربوط به مدل تیر، شامل مشخصات طراحی یا تولید آن.
- Manufacturer (تولیدکننده): نام تولیدکننده تیر بتنی. این اطلاعات میتواند به شناسایی منابع و تامینکنندگان کمک کند.
- Type Comments (توضیحات نوع): محلی برای وارد کردن توضیحات اضافی درباره نوع تیر، که ممکن است شامل اطلاعات خاصی درباره ویژگیها یا کاربردهای تیر باشد.
- URL (آدرس اینترنتی): لینک مرتبط با تیر، که میتواند به مستندات، صفحات وب یا منابع دیگر اشاره کند.
- Description (توضیحات): توضیحات کلی درباره تیر، شامل کاربردها، ویژگیها یا موارد خاص طراحی.
- Fire Rating (رتبه آتشسوزی): اطلاعات مربوط به عملکرد تیر در برابر آتش، که به تعیین زمان مقاومت آن در برابر آتش کمک میکند.
Identity Data بخش دوم
- Cost (هزینه): هزینه مربوط به تیر بتنی، که میتواند به برآورد هزینههای پروژه کمک کند.
- Section Name Key (کلید نام مقطع): نام خاصی که به مقطع تیر دادهشدهو میتواند در مستندات و نقشهها استفاده شود.
- Assembly Description (توضیحات مجموعه): توضیحات اضافی درباره تیر و مشخصات آن در زمینه مجموعههای مختلف.
- Type Mark (نشانه نوع): یک شناسه منحصر به فرد برای نوع تیر، که به شناسایی آسانتر کمک میکند.
- OmniClass Number (شماره OmniClass): کدی از سیستم طبقهبندی OmniClass که برای شناسایی تیر در پروژههای ساخت و ساز استفاده میشود.
- OmniClass Title (عنوان OmniClass): عنوان مربوط به شماره OmniClass که میتواند اطلاعات بیشتری درباره تیر ارائه دهد.
- Code Name (نام کد): نام کدی که برای شناسایی تیر در مستندات و استانداردها استفاده میشود.
این گزینهها به طراحان و مهندسان کمک میکند تا تیرهای بتنی را به دقت مدلسازی کنند و مشخصات لازم را برای ارزیابی و طراحی پروژههای ساختمانی در دسترس داشته باشند.
منوی Instance برای تیر بتنی
در نرمافزار رویت، گزینههای موجود در منوی Instance برای دستور Beam به شما اجازه میدهند پارامترهای مربوط به تیرها را با جزئیات کامل تنظیم کنید. در ادامه توضیحات هر گزینه ارائهشدهاست:
Constraints (محدودیتها)
- Reference Level (سطح مرجع): سطح مرجعی را که تیر باید در آن قرار بگیرد، تعیین میکند. معمولاً این سطح به یک تراز طبقه اشاره دارد و تعیین میکند تیر در کدام ارتفاع قرار گیرد.
- Work Plane (صفحه کاری): صفحه کاری یا سطحی که تیر در آن قرار میگیرد را مشخص میکند. این گزینه برای کنترل دقیق محل قرارگیری تیر روی یک صفحه کاری دلخواه استفاده میشود.
- Start Level Offset (فاصله افقی از شروع سطح):فاصلهای که نقطه ابتدایی تیر نسبت به سطح مرجع دارد را تنظیم میکند. این مقدار میتواند مثبت یا منفی باشد.
- End Level Offset (فاصله افقی از پایان سطح): مشابه Start Level Offset، اما برای انتهای تیر تنظیم میشود و فاصله نقطه انتهایی تیر را نسبت به سطح مرجع مشخص میکند.
- Orientation (جهتگیری): جهتگیری تیر را تعیین میکند که میتواند در راستای محور افقی یا عمودی باشد. این گزینه تعیینکننده چرخش کلی تیر است.
- Cross-Section Rotation (چرخش مقطع): این پارامتر زاویه چرخش مقطع تیر را حول محور طولی آن تنظیم میکند. میتوانید تیر را در زاویه دلخواه بچرخانید.
Geometric Position (موقعیت هندسی)
- Start Extension (افزایش طول شروع): طول تیر را از نقطه ابتدایی افزایش میدهد. با این گزینه میتوانید بخش ابتدایی تیر را طولانیتر کنید.
- End Extension (افزایش طول پایان): مشابه Start Extension اما برای انتهای تیر عمل میکند و طول تیر را از نقطه انتهایی افزایش میدهد.
- yz Justification: محل قرارگیری تیر نسبت به محورهای Y و Z در صفحه XY را تعیین میکند.
- y Justification: تنظیم موقعیت تیر نسبت به محور Y را کنترل میکند.
- y Offset Value: فاصله انحراف تیر نسبت به محور Y را مشخص میکند.
- z Justification: تنظیم موقعیت تیر نسبت به محور Z را کنترل میکند.
- z Offset Value: فاصله انحراف تیر نسبت به محور Z را مشخص میکند.
Materials and Finishes (مصالح و پایانها)
- Structural Material (مصالح سازهای): مصالحی که برای ساخت تیر استفاده میشود را تعیین میکند. نوع مواد استفادهشده(مانند فولاد یا بتن) را در این قسمت میتوان انتخاب کرد.
Structural (سازهای)
- Cut Length (طول برش): این پارامتر طول برش خوردهتیر را نشان میدهد، اما فقط به صورت خواندنی (read-only) است و نمیتوان آن را تغییر داد.
- Structural Usage (استفاده سازهای): این گزینه نوع کاربرد تیر را تعیین میکند و گزینههایی مانند:
Girder (تیر اصلی)
Horizontal Bracing (مهاربند افقی)
Joist (تیرچه)
Purlin (پرلین)
Other (سایر) - Enable Analytical Model (فعالسازی مدل تحلیلی): با انتخاب این گزینه، تیر به عنوان یک عنصر سازهای در مدل تحلیلی رویت در نظر گرفتهمیشود.
- Rebar Cover – Top Face (پوشش آرماتور – رویه بالا): فاصله بین رویه بالای تیر و آرماتورهای آن را تعیین میکند.
- Rebar Cover – Bottom Face (پوشش آرماتور – رویه پایین): فاصله بین رویه پایین تیر و آرماتورها را تعیین میکند.
- Rebar Cover – Other Face (پوشش آرماتور – سایر رویهها): فاصله آرماتورهای دیگر رویهها (به جز بالا و پایین) را تعیین میکند.
Dimensions (ابعاد)
- Length (طول): طول تحلیلی تیر، یعنی فاصله بین دستگیرههای تیر را نشان میدهد. این پارامتر فقط خواندنی است و نمیتوان آن را مستقیماً تغییر داد.
- Volume (حجم): حجم تیر را بر اساس ابعاد آن نشان میدهد. این مقدار با توجه به مقطع تیر و طول آن محاسبه میشود.
- Elevation at Top (ارتفاع در بالا): ارتفاع قسمت بالای تیر نسبت به سطح مرجع را مشخص میکند.
- Elevation at Bottom (ارتفاع در پایین): ارتفاع قسمت پایین تیر نسبت به سطح مرجع را مشخص میکند.
Identity Data (دادههای هویتی)
- Image (تصویر): تصویری که برای تیر انتخاب شدهاست را نشان میدهد. این تصویر میتواند به عنوان مرجع بصری یا توضیح بیشتر مورد استفاده قرار گیرد.
- Comments (توضیحات): این گزینه به کاربر اجازه میدهد توضیحاتی را درباره تیر وارد کند که میتواند هر اطلاعاتی باشد که لازم است ذخیره شود.
- Mark (نشانه): یک شماره یا شناسه منحصربهفرد برای تیر. این شناسه باید برای هر تیر خاص منحصر به فرد باشد و به شناسایی آن کمک میکند.
بخش Phasing (فازبندی)
- Phase Created (فاز ایجاد): فاز زمانی که تیر در آن ایجاد شدهاست را نشان میدهد. این گزینه برای پروژههایی که فازبندی زمانی دارند مفید است.
- Phase Demolished (فاز تخریب): فاز زمانی که تیر در آن تخریب میشود را نشان میدهد. این گزینه نیز برای مدیریت تخریب در پروژههای چندفازی به کار میرود.
جمعبندی
گزینه Beam در نرمافزار رویت به مهندسان و طراحان این امکان را میدهد که تیرهای سازهای را با دقت و جزئیات مورد نیاز برای پروژههای خود مدلسازی کنند. این ابزار شامل گزینههای متنوعی برای تعیین پارامترهای هندسی، مصالح، و مشخصات سازهای است که به کاربر کمک میکند تا رفتار سازهای تیرها را تحلیل کند و بهینهسازیهای لازم را انجام دهد. با توجه به قابلیتهای نرمافزار در زمینه مدلسازی اطلاعات ساخت (BIM)، طراحی و تجزیه و تحلیل تیرها در یک محیط یکپارچه انجام میشود که میتواند به بهبود همکاری بین تیمهای مختلف و کاهش خطاهای ناشی از طراحی کمک کند. در نتیجه، استفاده از گزینه Beam در رویت نهتنها دقت طراحی را افزایش میدهد بلکه به مدیریت بهتر اطلاعات و تسهیل فرآیند ساخت و ساز نیز کمک میکند.