مفهوم مدلسازی اطلاعات ساختمان BIM چیست؟
ساده‌ترین راه برای تشریح مفهوم مدلسازی اطلاعات ساختمان BIM ، ساخت قبل از ساخت می‌باشد. به این معنی که نمونه مجازی از ساختمانی که قصد احداث آن وجود دارد تولید می‌شود و هندسه ساختمان، روابط فضاها با یکدیگر و بسیاری چیزهای دیگر به دقت مورد بررسی می‌گیرد. با این روش تمام دست‌اندرکاران پروژه کنار یکدیگر قرار می‌گیرند و به صورت مشترک پروژه را به پیش می‌برند. در این روش هدر رفت منابع ناشی از کمبود اطلاعات یا اطلاعات ناقص از بین می‌رود. با این روش زمان و هزینه احداث پروژه کاهش می‌یابد. همچنین استفاده از بیم تاثیر بسزایی در بهبود کیفیت ساختمان دارد.
در این مقاله بدون وارد شدن به مسائل فنی، مفهوم مدلسازی اطلاعات ساختمان BIM مورد بررسی می‌گیرد تا یک نمای کلی از این تکنولوژی برای علاقه مندان ارائه شود.
در ساخت نمونه مجازی هر یک از اجزاء مدل سه بعدی علاوه بر دارا بودن ماهیت فیزیکی، ارائه‌ای از اطلاعات مربوط به فعالیت‌ها و وظایف مختلف مدیریت ساخت را به همراه خود دارد. این مطالعات مربوط به کل چرخه حیات پروژه می‌باشد و از مرحله مطالعات مفهومی، مطالعات مرحله اول و دوم، تدارکات، ساخت و نصب، راه اندازی و دوره بهره‌برداری را شامل می‌شود.
استفاده از بیم در برنامه‌ریزی پروژه و در مراحل آغازین آن به تیم پروژه اجازه می‌دهد تا با آنالیز کردن فضاها و فهمیدن پیچیدگی‌های مختلف محیطی و آگاهی از قوانین و مقررات دست به برنامه‌ریزی بزنند. با این روش به شکل موثری از زمان و هزینه‌های لازم برای احداث ساختمان کم خواهد شد. مفهوم مدلسازی اطلاعات ساختمان BIM کمک می‌کند تا یک ساختمان به صورت ترکیبی از اجزا که کنار هم قرار دارند مشاهده شود و یک کل منسجم را تشکیل دهد.
آنچه در این مقاله می‌خوانید
فرآیند مدلسازی اطلاعات ساختمان BIM امید بخش‌ترین پیشرفت در صنعت ساختمان
بیم یک نمایش دیجیتال از خصوصیات فیزیکی و کاربردی ساختمان به همراه اطلاعات عناصر هر بخش می‌باشد. در فناوری بیم یک یا چند مدل عینی دیجیتالی از ساختمان تهیه می‌شود. این مدل‌ها امکان تجزیه و تحلیل و کنترل بیشتری را نسبت به روشهای سنتی فراهم می‌کنند. همچنین این مدل‌ها، هندسه و اطلاعات لازم برای اجرا، ساخت قطعات، تهیه و تدارکات لازم برای ساختمان‌سازی را در بر می‌گیرند.
مفهوم مدلسازی اطلاعات ساختمان BIM در اضافه کردن بخش‌های جدید به پروژه بسیار بسیار کمک می‌کند. همچینن می‌تواند ارتباط میان نقش‌های مختلف در فرآیند اجرای پروژه را تعریف و آنها را مدیریت کند.
لزوم استفاده از فناوری مدلسازی اطلاعات ساختمان BIM در ایران
با توجه به اینکه ایران جزء کشورهای در حال توسعه محسوب می‌شود، بخش زیادی از منابع این کشور صرف پروژه‌های ساختمانی می‌شود. بروز مشکلات مختلف در صنعت ساخت می‌تواند بخش قابل توجهی از این منابع را مستهلک نماید. و در نتیجه رسیدن ایران به رشد پایدار مشکل‌می شود. با توجه به ایجاد نظم و یکپارچگی توسط تکنولوژی بیم در صنعت ساخت استفاده از این فناوری در ایران بیش از پیش احساس می‌شود.
چه زمانی کارفرمایان به استفاده از بیم نیازمند می‌شوند؟
هرچه کارفرمایان بیشتر نسبت به مفهوم مدلسازی اطلاعات ساخت BIM و مزایای استفاده از بیم آگاه می‌شوند، احساس نیاز بیشتری به این فناوری برای ساده‌سازی فرآیند ساخت و سودآوری بیشتر پروژه پیدا می‌کنند.
استفاده از فناوری مدلسازی اطلاعات ساختمان BIM برای چه کسانی مفید است؟
در بسیاری مواقع تصور می‌شود طراحان پروژه بهره‌برداران اصلی از فرآیند بیم هستند. در صورتیکه می توان گفت تمامی افرادی که به نوعی در صنعت ساختمان‌سازی و یا حتی فراتر از آن در صنعت ساخت فعال هستند می‌توانند در زمره بهره‌برداران از این فناوری قرار گیرند. برای مثال پیمانکاران به خاطر امکاناتی که فرآیند بیم در شبیه سازی فرآیند ساخت به آنها می‌دهد می‌توانند برای اجرای متوالی عملیات ساخت به خوبی برنامه‌ریزی کنند و حتی محل داربست‌ها، بالابرها و تمامی موارد را مشخص نمایند. پیمانکاران می‌توانند فعالیت‌های کاری پروژه را بهتر هماهنگ کنند و به راحتی می‌توانند اثر تصمیمات خود را قبل از اجرا مشخص نمایند.
بنابراین پیمانکاران با استفاده از فناوری بیم محیط کاری امنی ایجاد می‌کنند و با کمترین اشتباه و دوباره‌کاری موفق به کاهش جدی در هزینه‌ها و کسب بالاترین سود خواهند بود.
تجربه ما نشان می‌دهد مزایای استفاده از فناوری بیم برای پیمانکاران بسیار زیاد است. حتی در صورتیکه نقشه‌های دو بعدی از سوی طراحان ارائه گردد، آنها ترجیح می‌دهند به هزینه خودشان این نقشه‌ها را به بیم تبدیل کنند.
هزینه تبدیل نقشه‌های دو بعدی به مدلسازی تحت بیم چقدر است؟
تبدیل نقشه‌های دو بعدی به مدلسازی سه بعدی تحت بیم و استفاده از منافع فراوان آن به شرایط پروژه و دشواری‌های آن بستگی دارد. اما به جهت ارائه یک تخمین به فعالان در صنعت ساخت می‌توان گفت که در حدود یک درصد از هزینه اجرای پروژه، هزینه تخمینی برای مدلسازی پروژه تحت فرآیند بیم خواهد بود.
چه میزان منفعت مالی در صورت استفاده از فرآیند بیم حاصل خواهد شد؟
بر اساس مطالعات، استفاده از فرآیند بیم تا 25 درصد از هزینه‌های اجرای پروژه می‌کاهد. علاوه بر منفعت مالی قطعا برنامه‌ریزی حاصل از به کارگیری فناوری بیم می‌تواند مسیر ذینفعان در رسیدن به ساخت یک ساختمان با کیفیت و سود‌آور را هموارتر کند.
سودآورترین بخش صنعت ساختمان سرمایه‌گذاری در فناوری بیم است
با مقایسه هزینه تخمینی استفاده از فناوری بیم که معادل یک درصد از هزینه اجرای پروژه می‌باشد با صرفه جویی 25 درصدی که در هزینه‌های ساخت ایجاد می‌شود می‌توان دریافت که سودآورترین بخش صنعت ساخت در حال حاضر سرمایه‌گذاری در استفاده از تکنولوژی بیم است. به طور تخمینی می‌توان گفت بازگشت سرمایه‌گذاری در این بخش به طور متوسط 25 برابر است.
کاربردهای مدلسازی اطلاعات ساختمان BIM در مدیریت ساخت
به طور کلی کاربردهای بیم در مدیریت ساخت را می‌توان به شرح زیر خواهد بود:
- سه بعدی سازی، مصورسازی و تجسم طرح
- مرور مراحل ساخت و حل کردن مشکلات در مرحله طراحی
- تجزیه و تحلیل مصرف انرژی ساختمان
- تجهیز کارگاه بر اساس برنامه‌ریزی
- برنامه‌ریزی زمان اجرای فعالیت‌ها و ترتیب و توالی آنها
- تخمین هزینه ساخت بر اساس برآورد احجام
- اطلاعات یکپارچه برای پیمانکاران جزء و تامین کنندگان مصالح
- تداخل یابی بین سیستم‌ها و رفع آن
- سهولت در پیاده‌سازی طرح و شروع عملیات کارگاهی
- به کارگیری قطعات پیش ساخته
- بهره‌برداری و نگهداری
سه بعدی سازی، مصورسازی و تجسم طرح
یکی از کاربردی‌ترین ویژگی‌های فناوری بیم امکان تبادل تصمیمات کارفرما، تیم طراحی و تیم اجرایی است. بدیهی است که تجسم حالت نهایی پروژه از روی نقشه‌های دو بعدی بسیار مشکل است. فناوری بیم امکان تجسم حالت نهایی پروژه را برای تمامی فعالان پروژه فراهم می‌کند. البته این تجسم صرفا محدود به تجسم فیزیکی حالت نهایی نمی‌شود و هریک از اجزاء ساختمان حاوی اطلاعات نیز می‌باشد. این حالت از تجسم سه بعدی که با اطلاعات هم همراه است می‌تواند امکان تنظیم سناریوی مناسب برای ساخت پروژه را فراهم آورد.
با اتصال عینک‌های سه بعدی امکان تجسم طرح بهبود چشمگیری می‌یابد و می‌توان با حرکت مجازی در داخل فضای ساختمان درک واقعی‌تری از آن بدست آورد. این روش به درک مفهوم مدلسازی اطلاعات ساخت کمک زیادی می‌کند.
مرور مراحل ساخت و حل‌کردن مشکلات در مرحله طراحی
با استفاده از بیم پیمانکار می‌تواند چندین روش اجرا و وسایل مورد نیاز آن را قبل از اجرا آزمایش و تحلیل نماید. در این روش مشکلات کوچک و بزرگ در مراحل اجرا مشخص می‌شود و از بروز چالش جدی در مراحل اجرای پروژه جلوگیری می‌گردد. با مشخص شدن این مشکلات پیمانکار به کمک طراح جهت برطرف کردن آنها اقدام خواهد کرد. بررسی دقیق روش اجرا توسط پیمانکار می‌تواند استانداردهای کیفی پروژه را بالا ببرد. همچنین می‌تواند شرایط رعایت دستورالعمل‌های ایمنی را در حین اجرای کار بهبود بخشد.
تجزیه و تحلیل مصرف انرژی ساختمان
فناوری بیم می‌تواند به عنوان ابزاری برای بررسی مصرف انرژی ساختمان نیز مورد استفاده قرار گیرد. بنابراین می‌توان میزان مصرف انرژی یک ساختمان در طول دوره سرمایش و گرمایش و در اوج مصرف را بررسی کرد. بدیهی است که با تحلیل انرژی مصرفی ساختمان می‌توان، ساختمان‌هایی با مصرف انرژی کمتر ساخت.
تجهیز کارگاه بر اساس برنامه ریزی
قطعا تجهیز کارگاه درست یکی از موضوعات بسیار مهم در مدیریت پروژه بوده و تاثیر قابل توجهی در موفقیت پروژه خواهد داشت. با استفاده از فناوری بیم مدیر پروژه و پیمانکار می‌توانند در مورد مسیرهای دسترسی، نحوه تخلیه مصالح در کارگاه، رعایت مسائل ایمنی، مسائل مربوط به گودبرداری، پایدارسازی گود، موقعیت جرثقیل و بالابرها، محل‌های دپوی مصالح، نحوه جمع‌آوری آبهای سطحی و بسیاری مسائل دیگر تصمیم‌گیری کنند.
برنامه‌ریزی زمان اجرای فعالیت‌ها و ترتیب و توالی آنها
یکی از مهمترین مطالب در مدیریت ساخت برنامه‌ریزی زمان اجرای عملیات اجرایی است. این برنامه‌ریزی کمک می‌کند تا فعالیت‌هایی که منجر به احداث پروژه می‌شوند در زمان مناسب و با ترتیب و توالی معیین انجام پذیرد در نتیجه پروژه از مسیر درست خارج نگردد. در حیقیقت زمان بعد چهارم در فناوری بیم می‌باشد. تهیه برنامه زمانبندی در فرآیند بیم باعث بهینه‌شدن مدت زمان اجرای پروژه و تعیین ترتیب و توالی درست برای فعالیت‌ها و انجام امور تدارکاتی خواهد شد.
تخمین هزینه ساخت بر اساس برآورد احجام
یکی از ویژگی‌های مهم در فرآیند بیم این است که هر جزء در این فرآیند دارای اطلاعات مربوط به طول، عرض و ارتفاع و هر آنچه برای برآورد احجام لازم است می‌باشد. بنابراین در صورتیکه میزان مصالح اجزاء مدل استخراج شود و اطلاعات مربوط به آنها مرتب گردد می‌توان تخمین مالی مناسبی از قیمت نهایی پروژه بدست آورد. نکته جالب این است که این تخمین مالی چنان به مدل بیم متصل است که با کوچکترین تغییر در طرح اثرات مالی آن برای کارفرما در همان لحظه مشخص می‌شود. بنابراین به کمک بیم طرحی که منجر به هزینه‌های پیش بینی نشده شود، تولید نخواهد شد و احتمال شکست پروژه به صفر نزدیک است.
اطلاعات یکپارچه برای پیمانکاران جزء و تامین کنندگان مصالح
در فناوری بیم اطلاعات مورد نیاز در بخش‌های مختلف با یکدیگر هماهنگ است. این هماهنگی بین پیمانکاران جزء و تامین کنندگان مصالح نیز وجود دارد. این موضوع در پیمان‌هایی که بدون مصالح و به صورت دستمزدی منعقد می‌گردد بسیار مفید است. زیرا کارفرما از مصالح مورد نیاز و زمانی که باید تامین شود اطلاع دارد و این اطلاعات با پیمانکاران هر بخش کاملا هماهنگ است.
تداخل یابی بین سیستم ها و رفع آن
یک از ویژگی‌های بسیار مهم در فرآیند بیم توانایی تشخیص تداخل اجزاء ساختمانی است. بر اساس این ویژگی کلیه سیستم‌های ساختمانی (معماری، سازه، مکانیک و برق) بر یکدیگر منطبق می‌گردند. بنابراین گزارشی از تداخلات در اختیار طراحان پروژه قرار می‌گیرد. بنابراین هر گونه تداخل بین اجزاء سازه‌ای و معماری و تاسیساتی قبل از شروع عملیات اجرایی شناسایی می‌گردد و این موضوع صرفه جویی زمانی و هزینه‌ای بسیار زیادی خواهد داشت. مطالعات در این بخش نشان می‌دهد استفاده از این فناوری تا 80 درصد مکاتبات بین کارفرما و پیمانکاران را کاهش می‌دهد.
سهولت در پیاده‌سازی طرح و شروع عملیات کارگاهی
با استفاده از فناوری بیم اطلاعات به صورت مستقیم قابل انتقال به تجهیزات نقشه‌برداری است و می‌توان به آسانی و سریع نسبت به پیاده‌سازی طرح و شروع عملیات کارگاهی اقدام نمود.
قابلیت استفاده از قطعات پیش‌ساخته
یکی از فرصت‌های مهمی که با استفاده از فناوری بیم ایجاد می‌شود افزایش قابلیت به کارگیری قطعات پیش‌ساخته است. با داشتن یک مدل هماهنگ اطلاعات دقیقی راجع به قطعات مورد استفاده در ساختمان خواهیم داشت. بنابراین می‌توان قطعات پیش‌ساخته را به منظور افزایش کیفیت و کاهش زمان و هزینه پروژه به کار برد.
بهره‌برداری و نگهداری
همانطور که قبلا گفته شد فناوری بیم از زمان تصمیم ساخت یک پروژه در ذهن سرمایه گذار آن قابل بکارگیری است. این فناوری تا پایان عمر مفید پروژه با آن همراه خواهد بود. و منافع آن صورت مستمر ادامه خواهد داشت. با توجه به اینکه مدل بیم در حین ساخت به صورت مداوم به روز رسانی می‌شود بنابراین مدل‌ای که به بهره‌بردار پروژه تحویل می‌شود همان مدل ازبیلت پروژه خواهد بود.
در صورت استفاده از فناوری مدلسازی اطلاعات ساختمان BIM باید چه چالش هایی را انتظار داشت؟
استفاده از فرآیند مدلسازی اطلاعات ساخت BIM کاهنده چالش‌های پروژه است و چالش جدیدی به پروژه اضافه نمی کند. توسط این فناوری مسیر راه جهت احداث پروژه شفاف می‌گردد. تمامی شرایط وظایف افراد، قراردادها شفاف می‌شود و چالش‌ها و اختلافات در پروژه به حداقل ممکن می‌رسد.
مدلسازی اطلاعات ساختمان BIM از دیدگاه نرم‌افزاری
قبل از سال 1970 میلادی نقشه‌های ساختمانی با قلم و کاغذ ترسیم می‌شد. اصلاح اشتباهات نقشه‌ها بسیار دشوار بود. مخصوصا اگر اشتباهات روی نقشه‌های مرتبط دیگر اثر می‌گذاشت، اصلاحات بسیار زمان بر تر هم می‌شد. در اواخر دهه 70 روشهای ترسیم کامپیوتری CAD ابداع شد که فقط روی پایانه‌های گرافیکی کامپیوترهای مرکزی قابل اجرا بود. از سال 1980 میلادی به بعد با ابداع کامپیوترهای خانگی استفاده از برنامه‌های CAD در دفاتر مهندسی توسعه بیشتری پیدا کرد. با استفاده از این ابزار ترسیم، اصلاح و انتقال نقشه‌ها بسیار راحت‌تر شد. سرعت کار بالا رفت و ترسیم اشکال سخت و سه‌بعدی به صورت جدیدی انجام شد. این روند ادامه یافت و با تعریف مفهوم مدلسازی اطلاعات ساخت BIM تکامل یافت.
در سیستم بیم چندین بعد مانند زمان و هزینه در یک فایل گنجانده می‌شود. شرکت Autodesk با خرید مالکیت نرم افزار رویت از شرکت Revit Company Cooperation و توسعه آن قدم بزرگی در تکمیل فرآیند بیم برداشت. استفاده از نرم‌افزارهای بیم در بین طراحان و مجریان ساختمان در حال توسعه می‌باشد.
یک مدل ساختمان تحت فرآیند بیم می‌تواند برای اهداف زیر استفاده شود.
- تصویر سازی : به وسیله تصویرسازی می توان به راحتی تصویری واقع گرایانه از امکانات و تجهیزات طراحی ساخت
- تهیه فایل شاپ درایینگ : این نقشه‌ها را می‌توان به محض تکمیل شدن مدل از آن استخراج کرد و ساخت
- بازبینی سریع مراکز نظارتی : مراکز نظارتی مانند شهرداری‌ها می‌توانند به شکل ساده‌تر و دقیق‌تری در کوتاه‌ترین زمان ممکن اطلاعات را پردازش و نقاط ضعف را مشخص کنند.
- آنالیز و پیش‌بینی : یک مدل تحت بیم می‌تواند به راحتی آنالیز شود و نقاط قوت و ضعف خود را که عموما در حین اجرای پروژه مشخص می‌شود، قبل از اجرا به شکلی واضح نمایان کند.
- مدیریت تدارکات: با استفاده از پیش‌بینی‌ها و تصمیمات استراتژیکی که به کمک این مدلسازی انجام می‌شود می‌توان نسبت به بهینه‌سازی اجرای پروژه اقدامات ماثری را انجام داد.
برخی مشکلات در کار با اتوکد دوبعدی و چگونگی هدر رفت منابع مالی و زمانی پروژه در مراحل طرح و ساخت
جایگزین کردن یک محیط دو بعدی یا سه بعدی فاقد اطلاعات با یک سیستم مدلسازی مبتنی بر بیم نیازمند نرم‌افزارهای متعدد، آموزش نرم‌افزارها و ارتقاء سخت‌افزاری برای شرکت‌های سازنده است. در واقع استفاده از بیم به اصلاح ساختار یک شرکت سازنده نیاز دارد. بنابراین استفاده از یک مشاور برای برنامه‌ریزی، نظارت و کمک به این فرآیند بسیار مفید است. البته باید در نظر داشت که اعمال تغییرات برای استقرار سیستم مدلسازی اطلاعات ساختمان در هر شرکتی به موضوع فعالیت آن بستگی دارد. اما مراحل اصلی آن شبیه به هم بوده و به شرح ذیل می‌باشد.
- تعیین یک مدیر تراز بالا به منظور پیاده‌سازی تکنولوژی بیم که تمام بخش‌های شرکت را در بر بگیرد. و اینکه مدیر مورد نظر باید بتواند اثرات استفاده از این تکنولوژی را در پروژه‌های جاری و آتی شرکت کنترل و تغییرات را مدیریت کند.
- ایجاد یک گروه مدیران داخلی. به منظور قبول مسئولیت و پیاده‌سازی بخش‌های مختلف فناوری بیم با تعیین هزینه و زمان برای هر بخش
- آغاز پیاده‌سازی بیم بر روی یک یا دو پروژه کوچک. می‌توان در این پروژه‌ها به موازات کار را به روش سنتی نیز انجام داد. با انجام این کار کاستی‌های روش سنتی مشخص می‌شود و افراد نسبت به استفاده از فناوری بیم ترغیب می‌شوند.
- استفاده از نتایج بکارگیری فناوری بیم در این پروژه‌ها به منظور هدایت و آموزش سایر کارکنان
- ادامه پیاده‌سازی و تکمیل به کارگیری تمامی قابلیت‌های فناوری بیم در شرکت
اصلاح و بهبود فرآیندهای سنتی انجام کار در شرکت و تکمیل استفاده از فناوری بیم
ناکارآمد بودن نرم‌افزارهای طراحی و مدلسازی فعلی اتوکد و تری دی مکس
نرم‌افزارهای متداول فعلی شامل اتوکد و تری دی مکس ارتباطی میان اطلاعات موجود در پروژه برقرار نمی‌کنند. اتوکد نقشه‌های دو بعدی ناهماهنگ در رشته‌های معماری، سازه، برق و مکانیک تولید می‌کند. تری دی مکس نیز صرفا تصویری از نمای ساختمان یا معماری داخلی بدون اطلاعات اجرایی کافی در اختیار قرار می‌دهد. همچنین در صورت بروز تغییرات در پروژه به دلیل یکپارچه نبودن اطلاعات مشکلات و عدم هماهنگی‌های فراوانی در اجرای پروژه ایجاد می‌گردد.
مدلسازی اطلاعات ساختمان در چه زمانی از احداث پروژه به کارگیری می‌شود؟
فرآیند مدلسازی اطلاعات ساختمان از زمانیکه ایده احداث یک پروژه شکل می‌گیرد تا پایان عمر مفید ساختمان می‌تواند به کارگیری شود. البته بهترین زمان برای بکارگیری این فناوری به منظور استفاده حداکثری از منافع آن در ابتدای پروژه است. در ساختمان‌های ملی و دولتی در زمان طراحی و قبل از استخراج اسناد پیمان زمان مناسب به کارگیری فناوری مدلسازی اطلاعات ساختمان است. در ساختمان‌های متداول شهری قبل یا بعد از طراحی معماری، سازه، مکانیک و برق قبل از شروع عملیات اجرایی، بهترین زمان جهت بکارگیری فناوری بیم است.
فناوری مدلسازی اطلاعات ساختمان BIM چگونه به تغییرات در پروژه پاسخ می‌دهد؟
تغییرات در برخی موارد در پروژه ها اجتناب ناپذیر است. در برخی مواقع این تغییرات موفقیت پروژه را تحت تاثیر قرار می‌دهند و باعث بروز ناهماهنگی‌های متعددی در بخش‌های مختلف می‌گردد. فناوری بیم دارای مدل های سه‌بعدی هوشمند است. که می‌توان اثر تغییرات را به سرعت در تمامی نقشه‌ها اعمال کرد و آنها را به روز کرد. همچنین سایر مستندات پروژه مانند برآورد احجام و برنامه زمانبندی به سرعت قابل اصلاح و بروزرسانی است. بنابراین می توان اثرات مخرب تغییرات را در پروژه‌ها به میزان قابل توجهی کاهش داد.
روشهای رایج کار در صنعت ساختمان
در حال حاضر فرآیند انجام کارها در صنعت ساختمان به دلیل وجود مستندات دو بعدی، به صورت مجزا دنبال می‌شود. در این روش اشتباهات و غفلت‌های متعددی رخ می‌دهد که می‌تواند منجر به ایجاد هزینه‌های پیش‌بینی نشده و ایجاد تاخیر در اجرای پروژه و شاید طرح دعوا در محاکم قضایی شود. این موضوع باعث ایجاد بار مالی و فرسودگی سرمایه‌گذار و نیروی انسانی شاغل در پروژه خواهد شد. به منظور اجتناب از بروز این مشکلات ساز و کارهایی ایجاد شد. اجرای سیستم‌های طراحی سه‌بعدی دیجیتالی همراه با اطلاعات نمونه‌ای از این ساز و کارهاست.
در طی مراحل طراحی یک پروژه ضروری است که تا اطلاعاتی جهت ارزیابی پروژه با اهداف طراحی حاصل شود. اطلاعاتی مانند زمان، برآورد هزینه، مشخصات سازه، تحلیل مصارف انرژی و غیره. معمولا این اطلاعات در پایان مراحل طراحی پروژه حاصل می‌شود که بسیار دیر است و در مقاطع مختلف طراحی با شاخص‌های مختلف ارزیابی و مورد بررسی قرار گیرد.
اجرای بهتر تکنیک‌های ساخت
اجرای تکنیک‌های ساخت و ساز نیازمند هماهنگی دقیق میان پیمانکار اصلی با تمام زیر مجموعه هاست تا اطمینان حاصل شود که در زمان درست منابع مورد نیاز در کارگاه وجود خواهد داشت. با استفاده از فناوری بیم میزان انبار کردن مصالح کاهش می‌یابد. با استفاده از برنامه‌ریزی دقیق منابع انسانی، مصالح و ماشین آلات به موقع به کارگیری می‌شوند و امکان اجرای تکنیک‌های به روز در صنعت ساخت میسر می‌شود.
فرآیند بیم با سیستم مدیریت و بهره‌برداری ساختمان یکپارچه و هماهنگ است
مدل ساختمانی موجود در ابتدای پروژه در طول ساخت نیز به روز و هماهنگ می‌شود. پایگاه اطلاعاتی دقیقی از فضاها و سیستم‌های ساختمان پس از ساخت ایجاد می‌کند و می‌تواند تکیه‌گاه محکمی برای مدیریت و بهره‌برداری از ساختمان باشد. این مدل ساختمانی بر اساس اطلاعاتی که در حین ساخت توسط پیمانکاران اصلی و تاسیسات جمع آوری می‌شود تکمیل می‌شوند. وجود این پایگاه اطلاعاتی نظارت بر سیستم‌های کنترلی، حس‌گرها، مدیریت و نگهداری تجهیزات را آسان‌تر می‌کند.
تغییر در روش استفاده از اطلاعات
استفاده از مدلسازی اطلاعات ساخت BIM امکان ادغام و یکپارچه‌سازی زود هنگام دانش و اطلاعات اجرا را در فرآیند طراحی فراهم می‌کند. شرکت‌های طرح و ساخت که فرصت هماهنگی و ادغام تمام مراحل طراحی با دانش اجرا را از همان مراحل اولیه در اختیار دارند بیش از همه سود خواهند برد. مهمترین تغییری که شرکت‌ها برای پیاده‌سازی فناوری بیم با آن روبه‌رو خواهند شد، استفاده از یک مدل ساختمانی مشترک در طول فازهای طراحی و به کارگیری این مدل در مراحل ساخت قطعات و اجزای ساختمان است.
مزایای استفاده از فناوری مدلسازی اطلاعات ساختمان BIM
- زنده‌بودن پروژه قبل از شروع عملیات اجرایی
- امکان استفاده از انرژی‌های نو
- محاسبه انرژی مورد استفاده ساختمان و بهینه‌سازی مصرف آن
- سایزبندی اتوماتیک سیستم پایپینگ و کانال‌کشی پروژه
- رفع تداخلات احتمالی بین سیستم‌های تاسیساتی و معماری و سازه
- متره دقیق معماری (حتی تعداد آجرها هم محاسبه می‌شود) سازه و تاسیسات
- امکان مشاهده پروژه قبل از ساخت با تکنولوژی واقعیت مجازی
- امکان تطبیق مدل مجازی بر روی پروژه در حال ساخت با تکنولوژی واقعیت افزوده
- استخراج برنامه زمانبندی دقیق پروژه و کنترل صحیح عملیات اجرایی
- کاهش زمان و هزینه پروژه با برنامه‌ریزی و کاهش دوباره‌کاری‌ها
آینده و روند توسعه مدلسازی اطلاعات ساختمان BIM
قطعا مدلسازی اطلاعات ساخت BIM، انقلاب بزرگی در صنعت ساخت ایجاد کرده است اما هنوز این تحول پایان نیافته است و در حال گسترش و تکامل می‌باشد. بسیاری از شرکت‌های ساختمانی بر روی بکارگیری این فناوری سرمایه گذاری کرده‌اند و برخی هم نسبت به این تحولات عظیم بی تفاوت هستند. بی شک افزایش کاربران این فناوری به گذر زمان نیاز دارد و قطعا با آگاه‌سازی افراد، استفاده از آن توسعه خواهد یافت. آنچه مسلم است این فناوری یک مد جدید یا هوس زودگذر نیست و باید بدانیم که بیم برای رفتن نیامده است. فناوری بیم با صنعت ساختمان همان کاری را خواهد کرد که اینترنت با ارتباطات انجام داد.
شرکت‌های نرم‌افزاری متعددی مانند AUTODESK آمریکا محصولاتی مانند REVIT یا NAVISWORKS را تولید کرده‌اند که به انجام فرآیند بیم کمک می‌کند. تعداد این نرم افزارها به بیش از 40 عدد می‌رسد. اما قطعا فرآیند بیم به نرم‌افزار خاصی بستگی ندارد و یک سیستم مدیریت یکپارچه است.
