پنل یا تابلو برق در رویت – راهنمای کامل

پنل یا تابلو برق در رویت به عنوان یکی از اجزای مهم سیستم‌های الکتریکی مدل‌سازی می‌شود که برای توزیع انرژی الکتریکی به مدارهای مختلف در یک ساختمان یا تاسیسات استفاده می‌شود. تابلو برق در رویت با جزئیات دقیقی شامل پارامترهای الکتریکی و فیزیکی مدل‌سازی می‌شوند تا به شما در طراحی و تحلیل سیستم‌های برق کمک کنند. برای قراردادن یک تابلو برق در رویت از گزینه Electrical Equipment در رویت استفاده می‌کنیم.

قرار دادن تابلو برق در مدل رویت

برای قراردادن یک تابلو یا پنل برق در رویت از گزینه Electrical Equipment در رویت استفاده می‌کنیم. در هنگام قرار دادن تابلو برق در مدل و یا پس از قرار دادن آن در مدلسازی در صورتیکه این پنل برق مورد انتخاب قرار گیرد. سه بخش منوی Type و Instance و Option Bar در دسترس قرار می‌گیرد.

منوی Option Bar

در هنگام قرار دادن یک تابلو برق در رویت، منوی Option Bar که به رنگ سبز است مطابق شکل زیر فعال می‌شود. بنابراین قبلا Panel Schedule ساخته شده باشد بخش Edit آن و در غیر این صورت بخش ساخت آن فعال می‌شود.

اگر وارد تنظیمات Panel Schedule شویم با جدول پنل مشابه زیر رو به رو خواهیم شد. که در ادامه به تشریح هریک از گزینه های جدول تابلو برق در رویت خواهیم پرداخت.

Location (موقعیت)

در این محل نام و شماره اتاقی که در Room گذاری انتخاب کرده‌اید به عنوان موقعیت نصب تابلو نمایش داده می‌شود.

Supply From (تغذیه می شود از … )

تابلو برقی که تابلو فعلی را تغذیه می‌کند در این محل نمایش داده می‌شود. برای اینکه داده‌ای در این محل نمایش داده شود شما باید تابلو فعلی را با یک تابلو موجود اصلی مدار کرده باشید.

Mounting (نصب)

در نرم‌افزار رویت، پارامتر Mounting در پنل‌های برق (Electrical Panel) به روش نصب یا جای‌گذاری فیزیکی پنل اشاره دارد. این پارامتر تعیین می‌کند که پنل برق چگونه و در کجا نصب می‌شود و معمولاً به دو یا سه حالت اصلی تقسیم می‌شود:

1. Surface Mounting (نصب سطحی): در این حالت، پنل برق مستقیماً بر روی دیوار یا سطح نصب می‌شود. پنل به صورت بیرون‌زده روی دیوار قرار می‌گیرد و برای مکان‌هایی مناسب است که نیازی به مخفی کردن یا جاسازی پنل داخل دیوار نیست.
2. Flush Mounting (نصب توکار): در این روش، پنل برق به داخل دیوار یا سطح نصب می‌شود و تنها درب یا پنل جلویی آن قابل مشاهده است. این نوع نصب به منظور حفظ زیبایی و جلوگیری از اشغال فضای اضافی استفاده می‌شود و پنل به طور همسطح با دیوار قرار می‌گیرد.
3. Pole Mounting (نصب روی پایه): در برخی موارد، پنل‌ها ممکن است روی پایه‌ها یا ستون‌ها نصب شوند. این روش معمولاً برای پنل‌های بزرگ‌تر یا در محیط‌های صنعتی و فضای باز استفاده می‌شود که نیاز به نصب روی پایه‌های مجزا دارند.

انتخاب نوع Mounting به نوع پروژه و شرایط محیطی بستگی دارد. برای مثال، در ساختمان‌های تجاری و مسکونی، نصب توکار به دلیل زیبایی و کم کردن فضای اشغال‌شده رایج‌تر است، در حالی که در محیط‌های صنعتی یا فضاهای باز ممکن است نصب سطحی یا نصب روی پایه ترجیح داده شود.

در رویت، شما می‌توانید این پارامتر را تنظیم کنید تا محل و نحوه نصب پنل برق به درستی مدل‌سازی شود. این تنظیم به هماهنگی با دیگر اجزای معماری و تاسیساتی پروژه کمک می‌کند و اطلاعات دقیقی را برای نصب و اجرای صحیح در اختیار تیم اجرایی قرار می‌دهد.

Enclosure (محفظه)

در نرم‌افزار رویت، گزینه Enclosure که در پنل‌های برق (Electrical Panel) مشاهده می‌شود، به معنای “محفظه” یا “جعبه” فیزیکی است که تجهیزات الکتریکی داخل آن قرار می‌گیرند. این محفظه‌ها به منظور محافظت از اجزای الکتریکی، جلوگیری از دسترسی ناخواسته و همچنین جلوگیری از آسیب‌های محیطی مانند رطوبت، گرد و غبار و ضربات فیزیکی استفاده می‌شوند.

در رویت، این پارامتر معمولاً به همراه ویژگی‌های دیگری مانند متریال محفظه و نوع محفظه می‌آید که بسته به نوع پنل و محل استفاده آن متفاوت است. Enclosure می‌تواند به انواع مختلفی تقسیم شود که هر کدام برای شرایط محیطی خاص طراحی شده‌اند، مثلاً:

1. NEMA 1: برای استفاده داخلی و محیط‌های کم خطر.
2. NEMA 3R: برای استفاده در فضای باز و در برابر رطوبت و باران مقاوم است.
3. NEMA 4: محفظه‌های مقاوم در برابر آب و گرد و غبار که معمولاً در محیط‌های صنعتی و سخت استفاده می‌شوند.
4. NEMA 12: برای محافظت در برابر گرد و غبار و پاشش آب در محیط‌های داخلی صنعتی.

این نوع دسته‌بندی‌ها معمولاً بر اساس استانداردهای NEMA (National Electrical Manufacturers Association) یا سایر استانداردهای بین‌المللی مانند IP (Ingress Protection) مشخص می‌شوند.

در محیط رویت، شما می‌توانید با تنظیم پارامتر Enclosure مشخص کنید که نوع محفظه و استاندارد مورد نیاز برای نصب پنل در پروژه چیست. این گزینه در زمان مدل‌سازی اطلاعات ساخت (BIM) به شما کمک می‌کند تا مشخصات دقیق تجهیزات الکتریکی را مطابق با نیازهای پروژه تنظیم کنید.

1. Volts (ولتاژ):

• نشان‌دهنده ولتاژ تامین‌شده به پنل برق است. این مقدار معمولاً برای سیستم‌های تک‌فاز 220 ولت و برای سیستم‌های سه‌فاز 380 ولت است.

2. Phases (فازها):

• تعداد فازهای سیستم برق متصل به پنل را مشخص می‌کند. معمولاً سیستم‌های الکتریکی یا تک‌فاز (1 فاز) یا سه‌فاز (3 فاز) هستند.

3. Wires (سیم‌ها):

• تعداد سیم‌های الکتریکی که به پنل متصل هستند را نشان می‌دهد. برای سیستم‌های تک‌فاز معمولاً 2 یا 3 سیم (یک فاز و نول) و برای سیستم‌های سه‌فاز 4 سیم (سه فاز و یک سیم نول) وجود دارد.

4. A.I.C Rating (Amps Interrupting Capacity):

• توانایی قطع جریان نامی مدارشکن‌ها در هنگام بروز اتصال کوتاه یا افزایش ناگهانی جریان برق را نشان می‌دهد. این مقدار بر حسب آمپر بیان می‌شود و معمولاً بر اساس استانداردهای ایمنی برای جلوگیری از آسیب‌های احتمالی به تجهیزات مشخص می‌شود.

5. Mains Type (نوع اصلی برق):

• نوع سیستم توزیع برق متصل به پنل را نشان می‌دهد. این گزینه ممکن است تک‌فاز، سه‌فاز یا DC باشد.

6. Mains Rating (ظرفیت اصلی برق):

• مقدار توان یا آمپر سیستم برق ورودی که به پنل متصل است را نشان می‌دهد. این مقدار معمولاً بر حسب آمپر بیان می‌شود و توانایی پنل در تحمل جریان‌های ورودی را مشخص می‌کند.

7. MCB Rating (ظرفیت مدارشکن مینیاتوری):

• توان یا ظرفیت مدارشکن مینیاتوری (Miniature Circuit Breaker) که در پنل نصب شده است را نشان می‌دهد. این مقدار معمولاً بر حسب آمپر است و برای محافظت مدارها از جریان اضافی و اتصال کوتاه به کار می‌رود.

8. CKT (مدار):

• مخفف Circuit است و نشان‌دهنده شماره یا نام مدارهایی است که به پنل متصل هستند.

9. Circuit Description (توضیحات مدار):

• شرح مختصری از مدار متصل به پنل را ارائه می‌دهد، مانند نوع تجهیزات یا بخشی از ساختمان که مدار برای آن در نظر گرفته شده است.

10. Trip (ظرفیت قطع):

• آمپر مورد نیاز برای قطع کردن مدارشکن پنل را نشان می‌دهد. وقتی جریان عبوری از این مقدار بیشتر شود، مدارشکن فعال شده و مدار را قطع می‌کند.

11. Poles (پل‌ها):

• تعداد پل‌های مدارشکن (Breaker Poles) که نشان‌دهنده تعداد فازهای مدار است. برای سیستم‌های تک‌فاز 1 پل و برای سه‌فاز 3 پل وجود دارد.

12. A (آمپر):

• مقدار جریان عبوری از مدار را به آمپر نشان می‌دهد.

13. Total Load (بار کل):

• مقدار کل بار الکتریکی که به پنل متصل است را بر حسب کیلووات یا آمپر نشان می‌دهد. این مقدار بار تمامی مدارهای متصل به پنل را شامل می‌شود.

14. Total Amps (کل آمپر):

• مجموع جریان‌های عبوری از مدارها و پنل را بر حسب آمپر نمایش می‌دهد.

15. Load Classification (طبقه‌بندی بار):

• نوع بارهای الکتریکی متصل به پنل را مشخص می‌کند. برای مثال، بارهای روشنایی، تجهیزات مکانیکی، پریزها و غیره. این طبقه‌بندی به محاسبات بار و توزیع توان کمک می‌کند.

16. Connected Load (بار متصل):

• مقدار بار الکتریکی که به مدار یا پنل متصل است. این مقدار به طور مستقیم به مصرف برق تجهیزات متصل اشاره دارد و بر حسب کیلووات (kW) یا آمپر (A) بیان می‌شود.

17. Demand Factor (ضریب تقاضا):

• نسبتی بین بار متصل و بار واقعی مورد انتظار است. این ضریب برای محاسبه دقیق‌تر بارهای مصرفی و جلوگیری از طراحی‌های بیش از حد استفاده می‌شود.

18. Estimated Demand (تقاضای تخمینی):

• مقدار بار مورد انتظار بر اساس Connected Load و Demand Factor محاسبه می‌شود. این مقدار برای پیش‌بینی مصرف برق پنل استفاده می‌شود.

19. Panel Totals (مجموع پنل):

• مقادیر کلی بار و جریان الکتریکی که در پنل برق وجود دارد را نمایش می‌دهد. این شامل جمع کل جریان‌ها و بارهای متصل به مدارهای پنل است.
  

منوی Type تابلو برق

برخی آیتم های مهم که در منوی Typeیک تابلو برق وجود دارد در ادامه تشریح می شود و از تشریح موارد مشترک خودداری می شود.

1. Default Elevation (ارتفاع پیش‌فرض):

• این پارامتر نشان‌دهنده ارتفاع پیش‌فرض نصب تابلو برق از سطح زمین است. معمولاً بر حسب میلی‌متر یا فوت اندازه‌گیری می‌شود و مشخص می‌کند که تابلو برق در چه ارتفاعی از کف نصب خواهد شد.

2. Load Classification (طبقه‌بندی بار):

• این پارامتر نوع بار الکتریکی متصل به تابلو برق را تعیین می‌کند. برای مثال، ممکن است بارهای روشنایی، پریزها، تجهیزات مکانیکی یا سیستم‌های خاص دیگر باشند. Load Classification برای دسته‌بندی بارهای مختلف و محاسبات دقیق بار الکتریکی استفاده می‌شود.

3. Voltage (ولتاژ):

• نشان‌دهنده ولتاژ مورد استفاده تابلو برق است. این ولتاژ باید با ولتاژ سیستم توزیع برق متصل به تابلو همخوانی داشته باشد. ولتاژ معمولاً بر حسب ولت (V) بیان می‌شود و می‌تواند تک‌فاز (220 ولت) یا سه‌فاز (380 یا 400 ولت) باشد.

4. Wattage (توان مصرفی):

• این پارامتر میزان توان مورد نیاز یا توان کلی مصرفی تابلو برق را نشان می‌دهد. Wattage معمولاً بر حسب وات (W) یا کیلووات (kW) بیان می‌شود و بر اساس تجهیزات متصل به تابلو برق محاسبه می‌شود.

5. Neutral Rating (ظرفیت نول):

• ظرفیت نول (Neutral) نشان‌دهنده مقدار آمپری است که سیم نول تابلو برق می‌تواند تحمل کند. این مقدار معمولاً بر حسب آمپر است و نشان می‌دهد که تابلو برق تا چه میزان بار را از طریق نول می‌تواند مدیریت کند.

6. Neutral Bus (شینه نول):

• این پارامتر به شینه نول اشاره دارد، که قطعه‌ای در تابلو برق است که سیم‌های نول به آن متصل می‌شوند. Neutral Bus برای مدیریت و توزیع نول به تمام مدارهای تابلو برق استفاده می‌شود و باید از ظرفیت مناسبی برای حمل جریان برخوردار باشد.

7. Ground Bus (شینه زمین):

• این پارامتر به شینه زمین اشاره دارد، که محل اتصال سیم‌های زمین (Ground) به تابلو برق است. Ground Bus برای حفاظت در برابر اتصال کوتاه و نوسانات برق استفاده می‌شود و تمام سیم‌های زمین به آن متصل می‌شوند.

8. Bussing (شینه‌بندی):

• این پارامتر به نوع شینه‌بندی تابلو برق اشاره دارد. شینه‌ها برای انتقال جریان برق از ورودی به خروجی تابلو برق استفاده می‌شوند و شامل شینه‌های فاز، نول و زمین هستند. نوع شینه‌بندی و ظرفیت آن باید بر اساس بار و توان تابلو برق طراحی شود.

9. Main Type (نوع برق اصلی):

• Main Type نوع سیستم اصلی توزیع برق متصل به تابلو برق را تعیین می‌کند. این گزینه معمولاً شامل Single-Phase (تک‌فاز) یا Three-Phase (سه‌فاز) است. نوع سیستم برق تأثیر مستقیمی بر توزیع برق و طراحی مدارهای الکتریکی تابلو برق دارد.

منوی Instance تابلو برق

در نرم‌افزار رویت، منوی Instance برای تابلو برق (Electrical Panel) شامل پارامترهای مختلفی است که هر یک به نحوی در تعیین ویژگی‌ها و مشخصات این تابلو و مدارهای متصل به آن نقش دارند. در ادامه به توضیح مهمترین پارامترها پرداخته می‌شود:

1. Schedule Level (سطح برنامه‌ریزی):

• این پارامتر سطحی را که تابلو برق در آن قرار گرفته مشخص می‌کند. Schedule Level معمولاً بر اساس طبقات ساختمان تنظیم می‌شود و به سیستم توزیع برق مرتبط است.

2. Elevation from Level (ارتفاع از سطح):

• فاصله بین تابلو برق و سطح طبقه مربوطه را نشان می‌دهد. این مقدار معمولاً بر حسب میلی‌متر یا فوت بیان می‌شود و به نصب صحیح تابلو کمک می‌کند.

3. Host (میزبان):

• المانی را که تابلو برق به آن متصل است مشخص می‌کند. این المان می‌تواند دیوار، کف یا هر بخش دیگری از ساختمان باشد که تابلو به آن نصب شده است.

4. Offset from Host (فاصله از میزبان):

• فاصله تابلو از المان میزبان را نشان می‌دهد. برای مثال، اگر تابلو به دیوار متصل باشد، این پارامتر فاصله تابلو از دیوار را تعیین می‌کند.

5. Schedule Header Notes (یادداشت‌های سرصفحه برنامه):

• توضیحاتی که در سرصفحه جدول برنامه‌ریزی مربوط به تابلو برق درج می‌شود. این توضیحات ممکن است شامل اطلاعات خاصی درباره تابلو یا مدارهای متصل باشد.

6. Schedule Footer Notes (یادداشت‌های پایین‌صفحه برنامه):

• توضیحاتی که در پایین جدول برنامه‌ریزی تابلو برق درج می‌شود. این توضیحات معمولاً برای ارائه اطلاعات تکمیلی یا توضیحات خاص استفاده می‌شوند.

7. Circuit Number (شماره مدار):

• شماره اختصاصی هر مدار که به تابلو برق متصل است. این شماره به منظور شناسایی مدارها در جداول برنامه‌ریزی و نقشه‌ها استفاده می‌شود.

8. Total Connected (VA) (مجموع بار متصل):

• مقدار کل بار متصل به تابلو برق را بر حسب ولت-آمپر (VA) نشان می‌دهد.

9. Total Estimated Demand (VA) (مجموع تقاضای تخمینی):

• مقدار تخمینی بار مصرفی تابلو برق را بر اساس بار متصل و ضریب تقاضا بر حسب ولت-آمپر (VA) نشان می‌دهد.

10. Total Demand Factor (مجموع ضریب تقاضا):

• ضریب تقاضای کل تابلو برق را که برای محاسبات بار مصرفی واقعی استفاده می‌شود، مشخص می‌کند.

11. Total Connected Current (مجموع جریان متصل):

• جریان کلی متصل به تابلو برق را بر حسب آمپر نشان می‌دهد.

12. Total Estimated Demand Current (جریان تقاضای تخمینی کل):

• مقدار تخمینی جریان مصرفی تابلو برق بر اساس بار متصل و ضریب تقاضا را بر حسب آمپر نشان می‌دهد.

13. Apparent Load Phase A/B/C (بار ظاهری فاز A/B/C):

• مقدار بار ظاهری در هر یک از فازهای A، B و C را بر حسب ولت-آمپر (VA) نشان می‌دهد. این مقدار بار در فازهای مختلف سیستم سه‌فاز به کار می‌رود.

14. Current Phase A/B/C (جریان فاز A/B/C):

• مقدار جریان عبوری از هر یک از فازهای A، B و C را بر حسب آمپر نشان می‌دهد.

15. Lighting – Dwelling Unit Connected (بار متصل روشنایی واحد مسکونی):

• مقدار بار روشنایی متصل به واحدهای مسکونی را بر حسب ولت-آمپر (VA) نشان می‌دهد.

16. Lighting – Dwelling Unit Connected Current (جریان بار متصل روشنایی واحد مسکونی):

• جریان عبوری از مدار روشنایی واحدهای مسکونی بر حسب آمپر نشان داده می‌شود.

17. Lighting – Dwelling Unit Demand Factor (ضریب تقاضای روشنایی واحد مسکونی):

• ضریب تقاضای محاسبه‌شده برای بار روشنایی در واحدهای مسکونی را نشان می‌دهد.

18. Lighting – Dwelling Unit Estimated Demand (تقاضای تخمینی روشنایی واحد مسکونی):

• مقدار تخمینی بار روشنایی واحدهای مسکونی بر اساس ضریب تقاضا محاسبه می‌شود.

19. Lighting – Dwelling Unit Estimated Demand Current (جریان تقاضای تخمینی روشنایی واحد مسکونی):

• جریان تخمینی مصرفی برای روشنایی واحدهای مسکونی بر حسب آمپر محاسبه و نمایش داده می‌شود.

20. Other Connected (بار متصل دیگر):

• مقدار بار متصل غیر از روشنایی در تابلو برق را بر حسب ولت-آمپر (VA) نشان می‌دهد.

21. Other Connected Current (جریان بار متصل دیگر):

• مقدار جریان عبوری از مدارهای غیر از روشنایی را بر حسب آمپر نشان می‌دهد.

22. Other Demand Factor (ضریب تقاضای دیگر):

• ضریب تقاضا برای سایر بارهای متصل به تابلو برق را نشان می‌دهد.

23. Other Estimated Demand (تقاضای تخمینی دیگر):

• مقدار تخمینی بار سایر مدارهای متصل به تابلو برق بر حسب ولت-آمپر (VA) محاسبه و نمایش داده می‌شود.

24. Other Estimated Demand Current (جریان تقاضای تخمینی دیگر):

• جریان تخمینی مصرفی برای سایر بارها بر حسب آمپر محاسبه و نمایش داده می‌شود.

25. Height (ارتفاع):

• ارتفاع تابلو برق را نشان می‌دهد، که معمولاً بر حسب میلی‌متر یا فوت مشخص می‌شود.

26. Mounting (نحوه نصب):

• نوع نصب تابلو برق را نشان می‌دهد؛ ممکن است روکار (Surface Mounted) یا توکار (Flush Mounted) باشد.

27. Enclosure (پوشش):

• نوع پوشش یا محفظه‌ای که تابلو برق در آن قرار دارد را نشان می‌دهد. این پارامتر معمولاً شامل ویژگی‌های حفاظتی مانند ضد آب یا مقاوم در برابر آتش است.

28. Panel Name (نام تابلو):

• نام اختصاصی که به تابلو برق داده شده است. این نام در نقشه‌ها و جداول برنامه‌ریزی برای شناسایی تابلو استفاده می‌شود.

29. Location (موقعیت):

• موقعیت مکانی تابلو برق در ساختمان را نشان می‌دهد. این موقعیت ممکن است به صورت دستی تنظیم شود.

30. Feed Through Lugs (لگ‌های تغذیه مستقیم):

• نشان می‌دهد که آیا تابلو برق دارای لگ‌های تغذیه مستقیم برای انتقال برق به تابلوهای دیگر است یا خیر.

31. Max Number of Single Pole Breakers (حداکثر تعداد مدارشکن‌های تک‌پله):

• حداکثر تعداد مدارشکن‌های تک‌پله که می‌توانند در تابلو برق نصب شوند را نشان می‌دهد.

32. Mains (برق اصلی):

• نوع برق اصلی یا Main Breaker تابلو برق را مشخص می‌کند.

33. Sub Feed Lugs (لگ‌های تغذیه فرعی):

• نشان می‌دهد که تابلو برق دارای لگ‌های تغذیه فرعی برای مدارهای دیگر است یا خیر.

34. MCB Rating (ظرفیت مدارشکن مینیاتوری):

• توان یا ظرفیت مدارشکن مینیاتوری (Miniature Circuit Breaker) که در تابلو نصب شده است را نشان می‌دهد.

35. Feed (تغذیه):

• منبع تغذیه اصلی تابلو برق را نشان می‌دهد. این مقدار می‌تواند یک پنل اصلی یا یک ژنراتور باشد.

36. Circuit Naming (نام‌گذاری مدار):

• روش نام‌گذاری مدارهای متصل به تابلو برق را تعیین می‌کند.

37. Circuit Prefix Separator (جداکننده پیشوند مدار):

• کاراکتری که برای جدا کردن پیشوند نام مدار از سایر اطلاعات استفاده می‌شود را نشان می‌دهد.

38. Circuit Prefix (پیشوند مدار):

• پیشوندی که به نام مدارها اضافه می‌شود را مشخص می‌کند.

39. Modification (تغییرات):

• هرگونه تغییر یا ویرایش در تابلو برق یا مدارها را نمایش می‌دهد.

جمع‌بندی

منوی Type، Instance و Option Bar تابلو برق در رویت با ارائه تنظیمات مختلف، ابزارهای مهمی برای طراحی دقیق سیستم‌های الکتریکی در یک پروژه BIM هستند. منوی Type تنظیمات کلی و استانداردهایی نظیر ولتاژ، دسته‌بندی بار، و نوع تغذیه را برای تمامی نمونه‌های آن نوع تابلو تعیین می‌کند، در حالی که منوی Instance مشخصات هر تابلو به صورت مجزا مانند ارتفاع نصب، شماره مدارها، و بارهای متصل را ارائه می‌دهد. Option Bar نیز امکان سفارشی‌سازی و تنظیمات مربوط به نصب را در هنگام ترسیم تابلو فراهم می‌کند. این سه بخش به صورت یکپارچه به مدلسازی اطلاعات ساختمان مرتبط می‌شوند و داده‌های دقیق درباره سیستم‌های برق را به مدل افزوده، تا در مراحل طراحی، اجرا، و بهره‌برداری برای هماهنگی، تحلیل انرژی و نگهداری استفاده شوند.