سطح توسعه بیم Level of Development LOD in BIM, LOD 100, 200, 300, 350, 400, 500
سطح توسعه بیم یا Level of Development LOD in BIM مجموعه‌ای مشخصات برای هر عنصر است که نحوه نمایش و محتوای اطلاعاتی آن عنصر را در فرآیند BIM مشخص می‌کند. با تعریف این مشخصات مهندسین معمار، سازه، مکانیک و برق از سردرگمی در خصوص ارائه اطلاعات عناصر خلاص می‌شوند.در این مقاله با مفهوم LOD آشنا می‌شویم. و پس از آن در صورت برخود با عبارت مثلا LOD200 سریعا سطح جزئیات مدلسازی را می‌فهمیم.
آنچه در این مقاله می‌خوانید
مبدا سطح توسعه بیم یا LOD in BIM
سطح توسعه بیم LOD in BIM, برای اولین بار توسط موسسه معماران آمریکا AIA در سال 2008 معرفی شد. البته این زمانی بود که 5 سطح توسعه برای LOD تعریف شد. در واقع مفهوم LOD قبل از آن هم وجود داشت.
اولین بار از مفهوم LOD در یک شرکت نرم افزاری به نام Vico Software استفاده شد. این شرکت از این مفهوم برای مرتبط کردن مدل دیجیتالی یک پروژه با هزینه‌های آن استفاده کرده بود.
در حال حاضر شش سطح توسعه با اضافه شدن LOD350 وجود دارد. نکته مهم این است که حداقل 80 تا 90 درصد عناصر در یک مدل باید حداقل به LOD350 برسند.
LOD یا Level of Development چیست؟
سطح توسعه یا LOD میزان تکامل هندسه یک عنصر و اطلاعات مرتبط با آن را مشخص می‌کند. LOD سریعا سطح اطلاعات هندسه عضو و سایر اطلاعات را به کاربران مدل اطلاع رسانی می‌کند. اگر از سمت LOD100 به LOD500 حرکت کنیم هندسه عناصر با دقت بالاتری مدلسازی می‌شود و اطلاعات عناصر نیز کامل‌تر است. حال چرا سطوح LOD تعریف می شوند؟ تعریف می‌شوند تا یک معیار برای تکامل مدل به لحاظ هندسه دقیق و سایر اطلاعات وجود داشته باشد. در واقع LOD باعث ایجاد یک زبان مشترک بین متخصین فعال در فرآیند بیم می‌شود. در ادامه هریک از سطوح LOD به صورت جداگانه تشریح می‌شوند.
تفاوت سطح توسعه (Level of Development) با سطح جزئیات (Level of Detail) چیست؟
برخی اوقات از عبارت سطح توسعه به جای سطح جزئیات و بالعکس استفاده می‌شود. در صورتیکه بین این دو مفهوم تفاوت‌های مهمی وجود دارد. سطح جزئیات صرفا به هندسه عنصر محدود می‌شود. هر چه هندسه مدل در جزئیات کامل‌تر باشد سطح جزئیات آن نیز بالاتر است، اما سطح توسعه به هندسه عنصر و اطلاعات پیوست آن مربوط می‌شود. بنابراین سطح توسعه کامل‌تر و قابل اعتمادتر است. ممکن است مدلی دارای سطح جزئیات بالایی باشد اما به لحاظ سطح توسعه پایین باشد. زیرا عناصر آن حاوی اطلاعات کافی نیستند. اما اگر سطح توسعه یک مدلی بالا باشد قطعا سطح جزئیات آن نیز بالاست.
LOD و فازهای طراحی
LOD به تعریف فازهای طراحی هم کمک می‌کند. زیرا طراحی به تدریج تکامل می‌یابد. ابتدا طرح به صورت شماتیک مطرح می‌شود و عناصر هندسه دقیق ندارند بنابراین در این حالت LOD100 منظور می‌شود. به مرور که فازهای طراحی پیش می‌روند جزئیات نیز بیشتر مشخص می‌شوند. بنابراین LOD های بالاتر برای طرح تعریف می‌شوند و هندسه و اطلاعات عناصر کامل‌تر می‌شوند.
LOD تعریف‌های متفاوت از سطح تکامل طراحی را که در شرکت‌های مختلف متفاوت بود را به یک تعریف واحد تبدیل کرد. بنابراین LOD کمک بزرگی به تعریف فازهای استاندارد طراحی کرده و یک زبان مشترک بین شرکت های ارائه دهنده این خدمات ایجاد کرده است.
البته گاهی اوقات نیز مراحل تکامل طراحی در بخش‌های مختلف متفاوت است. مثلا در بخش دیوارهای داخلی LOD200 برای وضع موجود قابل تعریف است اما در بخش طراحی تاسیسات LOD350 است. بنابراین LOD در صورت پیشرفت ناهمگون مدل نیز معیاری برای پیشرفت و تکامل در هر بخش ارائه می‌دهد.
تعاریف پایه مرتبط با سطح توسعه بیم یا LOD in BIM
در حال حاضر، شش سطح مختلف توسعه وجود دارد که موسسه معماران آمریکا AIA آنها را معرفی کردند. طبق این تعریف الزامات طراحی برای هر سطح مشخص است.
سطح توسعه بیم LOD 100
این سطح به مرحله پیش طراحی اختصاص دارد. در این حالت مدل از نماهای دوبعدی و توده‌هایی تشکیل می‌شود که وجود یک عنصر را نشان می‌دهد.
سطح توسعه بیم LOD 200
در این سطح برای عناصر شکل، کمیت، اندازه و مکان تقریبی آنها تا حدی تعریف می‌شوند.
سطح توسعه بیم LOD 300
عناصر با ابعاد دقیق و موقعیت نسبی دقیق تعریف می‌شوند.
سطح توسعه بیم LOD 350
در این سطح توسعه اطلاعات مربوط به یک عنصر به صورت دقیق توصیف می‌شود. ارتباط آن عنصر با سایر عناصر کاملا مشخص است.
سطح توسعه بیم LOD 400
در این سطح توسعه اطلاعات اولیه ساخت نیز وجود دارد.
سطح توسعه بیم LOD 500
عملکرد واقعی عناصر در ساختمان در این سطح مشخص می‌باشد. کاملترین سطح توسعه این سطح می‌باشد که اطلاعات عناصر در مراحل ساخت نیز به مدل اضافه می‌گردد.
مزایای استفاده از سطح توسعه بیم یا LOD in BIM
1- همکاری و ارتباطات بین اعضاء تیم را تسهیل می‌کند. با مشخص شدن یک استاندارد واحد تمامی اعضاء تیم در مرحله فعلی پروژه دقیقا می‌دانند که به چه سطحی از مدلسازی و اطلاعات برای عناصر مختلف نیاز دارند. این موضوع از سردگمی اعضا می‌کاهد و تعامل و همکاری را افزایش می‌دهد.
2- تعریف محدوده خدمات BIM از سمت شرکت ارائه دهنده این خدمات آسان می‌شود. بیان کردن سطح توسعه
توسط LOD به راحتی یک زبان مشترک بین کارفرما و شرکت ارائه کننده خدمات BIM ایجاد می‌کند. با این روش سوء تفاهم ها کاهش می‌یابد. و تمرکز تیم عهده‌دار خدمات BIM بر افزایش کیفیت کار مطابق با LOD درخواستی کارفرما بیشتر خواهد شد. همچنین استفاده از این استاندارد احتمال بروز اختلاف بین تیم کارفرما و تیم ارائه دهنده خدمات بیم را خواهد کاست.